Tại Trung Quốc, chỉ có hai hãng sản xuất ô tô điện có lãi là BYD và Li Auto, trong khi đa số các nhà máy ô tô lớn khác vẫn chưa thu được lợi nhuận từ xe điện.
Trong bài phát biểu gần đây tại Hội nghị thượng đỉnh đối tác China Bridge 2024, ông Song Zhiping - Chủ tịch Hiệp hội các công ty niêm yết Trung Quốc - đã đưa ra nhận định thẳng thắn về tình hình hiện tại của ngành sản xuất xe sử dụng năng lượng mới (NEV) tại Trung Quốc.
Theo ông Song, chỉ có hai hãng sản xuất ô tô điện có lãi là BYD và Li Auto, trong khi đa số các nhà máy ô tô lớn khác vẫn chưa thu được lợi nhuận từ xe điện.
Ông cũng nói: "Nếu không làm xe điện thì bạn sẽ không có tương lai. Đó là tình thế tiến thoái lưỡng nan của người theo đuổi cái mới".
Theo số liệu bán hàng, Li Auto và BYD là hai công ty hiếm hoi có lãi trong ngành sản xuất xe năng lượng mới ở Trung Quốc.
Năm 2023, Li Auto đạt doanh thu 123,85 tỷ nhân dân tệ (khoảng 17 tỷ USD), tăng 173,5% so với năm 2022. Lợi nhuận ròng mà Li Auto thu được là 11,81 tỷ nhân dân tệ (khoảng 1,6 tỷ USD), tương đương với tỷ suất lợi nhuận khoảng 9,5%.
Tuy nhiên, tình hình chung của các công ty khởi nghiệp sản xuất xe điện không mấy khả quan. Nio tuy có doanh thu tăng 12,9% trong năm 2023, đạt 55,6 tỷ nhân dân tệ (khoảng 7,6 tỷ USD), nhưng lại lỗ tới 20,72 tỷ nhân dân tệ (khoảng 2,85 tỷ USD).
Tương tự, Xpeng ghi nhận sự tăng trưởng về doanh số nhưng lỗ cũng tăng theo. Doanh thu của hãng trong năm 2023 là 30,68 tỷ nhân dân tệ (khoảng 4,2 tỷ USD), nhưng mức lỗ ròng lên tới 10,38 tỷ nhân dân tệ (khoảng 1,4 tỷ USD).
Hiện nay, nhiều nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang tập trung vào việc giành thị phần thay vì chú trọng đến lợi nhuận.
Đối với các công ty sản xuất cả xe chạy xăng lẫn xe điện, khoản lỗ từ mảng xe điện có thể được bù đắp phần nào nhờ vào lợi nhuận từ xe chạy xăng.
Trái lại, các công ty khởi nghiệp chuyên về xe điện không có nguồn thu từ xe chạy xăng để bù đắp cho những khoản lỗ từ xe điện.
Không những vậy, cuộc đua giảm giá còn lan sang cả các nhà cung cấp, buộc họ phải bán sản phẩm với giá thấp hơn chi phí sản xuất để có thể cạnh tranh về số lượng.
Theo báo cáo từ GlobalData, có 150 thương hiệu ô tô đang hoạt động tại Trung Quốc trong năm 2023, bao gồm 97 thương hiệu trong nước và 43 liên doanh, phần còn lại có thể là xe nhập khẩu.
Công suất sử dụng nhà máy trung bình trong năm này chỉ đạt 59%, cho thấy sự chênh lệch lớn giữa các nhà sản xuất.
Ví dụ, BYD và Tesla lần lượt có tỷ lệ khai thác nhà xưởng là 80% và 92%, trong khi như Hyundai chỉ đạt mức 23%.
Đáng chú ý, phần lớn sản lượng của Trung Quốc được đóng góp bởi 15% các nhà máy có tỷ lệ khai thác trên 95%, và tổng sản lượng của những nhà máy này chiếm 47% tổng doanh số xe tại Trung Quốc trong năm 2023.
Bên cạnh đó, 20% nhà máy ô tô ở Trung Quốc sản xuất chưa đến 1.000 xe trong năm 2023 và 17% sản xuất dưới 10.000 xe.Các con số này ám chỉ đến tổng sản lượng ô tô nói chung, không chỉ riêng xe sử dụng năng lượng mới.
Quỳnh Trang
