Bồ Đào Nha sẽ chơi thế nào trước Bỉ?

Đặc biệt với Bồ Đào Nha, cuộc đối đầu với Pháp và Đức tại vòng bảng đã giúp Fernando Santos giải được bài toán khó về cách vận hành của họ. Gạt bớt những siêu sao tấn công và tin vào những người cũ trong một đấu pháp đã giúp họ lên đỉnh cách đây 5 năm.

Nếu coi cặp trận thư hùng với Đức và Pháp là thước đo đánh giá khả năng chơi phòng ngự phản công của Bồ Đào Nha, có thể thấy cách vận hành của họ trong hai trận đấu trên có những khác biệt rõ rệt.

Hình thái phòng ngự của Bồ Đào Nha trước Đức…

Trước Đức, Bồ Đào Nha chủ động lùi sâu và nhường thế trận cho đối thủ. Dù không còn những cầu thủ có khả năng kéo bóng phản công như trước nhưng bù lại Fernando Santos nắm trong tay hai chân chuyền chuyển trạng thái thượng hạng là Bruno Fernandes và Bernardo Silva. Bàn thắng mở tỷ số của họ trước cỗ xe tăng đến từ một bài đánh sở trường như vậy.

Ronaldo và Diego Jota tận dụng tốc độ không bóng đáng kinh ngạc của mình trong pha phản công để chiếm ưu thế về quân số bên phần sân của Đức sau một pha phạt góc. Bernardo Silva chuyển trạng thái thông minh với đường chuyền và nhãn quan đầy sắc sảo. Đó là lối chơi điển hình của Selecao Châu Âu trong những trận đánh lớn, nhưng trước tuyển Đức họ không thể tận dụng liên tục những pha bóng như vậy để kết liễu đoàn quân của Joachim Low.

Trong trận đấu nói trên, Bernardo Silva thường xuyên phải lùi sâu để hỗ trợ cho Semedo bên hành lang cánh phải. Điều này khiến cho tuyển thủ của Man City không thể tận dụng được khả năng tấn công của mình, thậm chí anh còn phải lôi sở đoản phòng ngự của bản thân để đối đầu với một Gosens quá sức mạnh và tốc độ.

Có thể nói Fernando Santos đã không thể dùng Silva theo cách chuẩn mực nhất trong một trận đấu mang ý nghĩa sinh tử. Người Đức với hai số 9 ảo thường xuyên xâm nhập vòng cấm đã khiến Semedo phải di chuyển vào trung lộ để hỗ trợ Pepe và Dias nhằm tạo thế 2 đánh 3.

Điều đó khiến hậu vệ trái của Đức là Gosens khai thác được khoảng trống này và làm cho thế trận của Bồ Đào Nha tan tác. Những thống kê chỉ ra rằng, Semedo dù là một hậu vệ cánh nhưng thường xuyên phải bó vào trung lộ trong hệ thống 4-4-2 của Fernando Santos.

Chiến lược gia 66 tuổi cũng đã sớm có những tiên liệu về sự bất ổn trong hệ thống của ông, đó là lý do vì sao một Bruno không quá hay ở vòng loại vẫn luôn được tin dùng.

Fernando Santos muốn có một đối trọng nữa cùng Silva để tận dụng những đường bóng ra sau lưng hàng phòng ngự của đối thủ. Thế nhưng ngôi sao của Manchester United đã không thể đáp ứng được kỳ vọng, Santos quyết định giảm bớt sức sáng tạo để thay bằng một Renato Sanches mạnh mẽ và cơ động.

Và trước Pháp

Nếu như người Đức khai thác triệt để chiều ngang sân với những pha đảo biên liên tục sang hai cánh thì Pháp chọn khai thác trục dọc của Bồ Đào Nha. Điều này đến từ cách vận hành hệ thống khác nhau của hai đội bóng và đến từ chính sự thay đổi của Fernando Santos.

Từ ảnh trên có thể thấy vị trí hoạt động trung bình các tuyến của Bồ Đào Nha trước Pháp cao hơn so với trận đấu với tuyển Đức. Họ dâng cao khối đội hình hơn và đẩy cặp Pogba cùng Kante xuống sâu bên phần sân nhà. Bồ Đào Nha cũng chủ động đánh chiếm khu vực trung lộ nhiều hơn khi họ có 52% thời gian hoạt động ở khu vực này khi đối đầu với Pháp và 46% trước người Đức, từ đó áp lực lên bộ đôi trung vệ Pepe và Ruben Dias giảm đi đáng kể

Ngoài ra với việc đẩy Bruno Fernandes lên băng ghế dự bị và thay bằng Sanches, Bồ Đào Nha cũng chủ động hơn trong việc tranh chấp bóng trực diện với tuyển Pháp thay vì co cụm chờ thời như ở trận đấu với Đức. Họ chủ động presing tầm cao và "mạnh dạn" hơn trong việc gây áp lực với các cầu thủ đang cầm bóng của Les Bleus.

Các dữ liệu của chuyên trang thống kê Whoscored.com cho thấy vị trí thực hiện "hành vi phòng ngự" của Bồ Đào Nha trước Pháp là nhiều hơn, dàn trải hơn và chủ động hơn so với trận thua trước tuyển Đức.

Thế nhưng bất kỳ ván bài nào cũng có hai mặt, khối đội hình dâng cao đồng nghĩa với việc hàng thủ của họ bỏ lại nhiều khoảng trống ở phía sau lưng hơn. Điều này khiến cho Mbape và Benzema thường xuyên phá bẫy việt vị và thoát xuống đầy nguy hiểm

Trên thực tế Fernando Santos đã nhận thức được điều nay khi ông từ bỏ hệ thống 4-2-3-1 để chuyển sang 4-3-3. Thêm một Joao Moutinho ở giữa sân giúp tuyến tiền vệ của Bồ Đào Nha đủ quân số để chơi sòng phẳng với Pháp. Nhưng Didier Deschamps lại sở hữu một Paul Pogba quá xuất sắc với những đường chuyền xuyên tuyến đẳng cấp. Về đấu pháp, Bồ Đào Nha hoàn toàn đúng nhưng hệ thống của họ không thế chiến thắng được sự xuất thần của một cá nhân.

Bồ Đào Nha sẽ chơi thế nào trước Bỉ?

Nếu như người Đức thắng nhờ hệ thống, Pháp có được 1 điểm trước người Bồ nhờ vào cá nhân xuất chúng thì Bỉ có cả hai điều trên. Roberto Martinez xây dựng một tuyển Bỉ trên hệ thống 3-4-2-1 giống như tuyển Đức với lối chơi tận dụng triệt để chiều ngang đội hình. Dĩ nhiên tốc độ trong những tình huống chuyển biên của họ không thể so với Đức.

Nhưng bù lại Bỉ lại sở hữu một Eden Hazard với khả năng xuyên phá cực mạnh. Thứ mà Đức thiếu để trở thành ông vua của Châu Âu là một cá nhân có khả năng bùng nổ và gây đột biến cao như Hazard hay Mbape của Pháp. Điều này đã được đề cập đến trong bài viết Góc tuyển Đức: Bình mới nhưng rượu cũ

Nếu Bồ Đào Nha chọn cách phòng ngự như ở trận đấu với Đức, họ sẽ không phải lo lắng nhiều về tốc độ tấn công và khả năng đảo cánh của Bỉ. Nhưng Eden Hazard và phần nào đó là Carrasco có thể khiến họ ôm hận bởi khả năng mở toang những khối bê tông vững chắc.

Ở chiều ngược lại, nếu dâng cao như cách họ làm trong cuộc đụng độ với Pháp mới đây thì De Bruyne và Romelu Lukaku sẵn sàng khai thác khoảng trống phía sau lưng họ như cái cách Pogba, Mbape và Benzema đã làm.

Có thể thấy trước một đối thủ đồng đều và có thể nói là khắc chế cứng của Bồ Đào Nha như Bỉ. Nhà đương kim vô địch có lẽ phải chơi với 200% khả năng để có thể tìm kiếm cơ hội đi tiếp, nhất là khi những giới hạn về chiều sâu đội hình của họ đã đạt đến đỉnh điểm. Một cửa ải khó nhưng nếu vượt qua được, Bồ Đào Nha xứng đáng trở thành ứng viên số 1 cho chức vô địch.