Tỉnh táo lên được không Southgate?

Nếu giả sử Anh thua Slovakia ở vòng 1/8 EURO 2024, HLV Southgate còn lâu mới bị sa thải. Có lẽ vì lý do đó mà Southgate tiếp tục “gây chiến” với tất cả bằng sự lựa chọn mà CĐV cảm thấy bất bình từ đội hình ra sân cho tới những cái tên vào sân từ ghế dự bị.

Bảo rằng ĐT Anh đang trình diễn thứ bóng đá gây ức chế cho người xem thì sẽ quá nặng nhưng cũng chẳng khác hơn thế là bao. Là 1 ứng viên vô địch, sở hữu 2 đội hình chất lượng tương đương nhau. Đó là lợi thế lớn của chính Anh nếu so với một Slovakia ít tên tuổi và lại nhiều cầu thủ cũng đang bước sang bên kia sườn dốc sự nghiệp. Ấy vậy mà xuyên suốt cả 90 phút vừa qua, Anh khổ sở tới mức cần tới phút bù giờ của hiệp 2 để ghi bàn gỡ hòa, tránh  khỏi việc bị loại sớm. Sau đó đến hiệp phụ thứ nhất, Kane tỏa sáng để giúp Tam Sư chính thức vào tứ kết.

Southgate và các cộng sự cảm thấy áp lực ngàn cân được giải tỏa. Nhưng rõ ràng, cái thở phào của Southgate không che đậy được thực tế đáng buồn của Anh. Ngoại trừ hai pha giải cứu xuất thần của Bellingham và Kane, Tam sư đã có màn trình diễn tồi tệ nhất từ đầu giải, thậm chí còn tệ hơn cả hai trận gặp Đan Mạch và Slovenia tại vòng bảng.

Hãy nhớ rằng bàn gỡ hòa vào phút 90+5 của Bellingham mới là pha dứt điểm trúng đích đầu tiên của Anh trước Slovakia. Dấu ấn đáng kể trước đó chỉ là cú sút xa dội cột dọc của Declan Rice. Đầu ra trong các pha tấn công của Anh hoàn toàn bế tắc dù họ sử dụng bộ tứ mà nhiều người ao ước là Bellingham – Saka – Foden – Kane. Ấy vậy mà tất cả lại là sự thật: Tam Sư chỉ có thể giơ nanh vuốt nhưng hóa ra đó là món đồ trang trí sang trọng nhưng làm bằng chất liệu kém. Nhìn Anh thi đấu với Slovakia, ai cũng nhìn thấy họ thiếu những đường chuyền cuối cùng có tính sát thương. Sự liền mạch trong lối chơi và sự linh hoạt đủ để mang tới những pha lên bóng khó lường. Nếu để chấm điểm, đội bóng trị giá 1,5 tỷ euro của Southgate còn không tốt bằng Slovakia với giá trị đội hình chỉ bằng 1/10.

Vì sao đội hình toàn sao của Anh lại đá dở đến vậy? Southgate vẫn đang đi tìm câu trả lời và có thể sẽ chẳng bao giờ tìm ra. Vì mọi nỗ lực điều chỉnh nhân sự và chiến thuật của Southgate đều không làm thay đổi diện mạo buồn tẻ của Tam sư. Hoặc cốt lõi chính là ông – người đàn ông chưa bao giờ dẫn dắt 1 CLB lớn và cũng chưa bao giờ là thầy các ngôi sao đúng nghĩa như kiểu Mourinho, Guardiola, Ancelotti… Trận này, ông dùng 4-2-3-1 ở đội hình xuất phát sau đó lại chuyển thành 5-3-2, kéo Bellingham về đá tiền vệ trung tâm, kéo Saka về vị trí hậu vệ trái sau đó lại đưa cầu thủ Arsenal trở lại vị trí tấn công quen thuộc bên cánh phải.

Khi còn Foden trên sân, Saka và Foden thường xuyên giẫm chân lên nhau. Nếu Slovakia có 1 cầu thủ chạy cánh tốt hơn, hành lang trái của Anh chắc chắn đã gặp rắc rối to. Foden chơi thiếu hiệu quả nhưng mãi tới phút 90+4 mới bị thay bằng Ivan Toney. Một Trippier đá lệch cánh khổ sở và thiếu hiệu quả chỉ bị đưa ra vì chấn thương. Sự xuất hiện của Cole Palmer dù giúp cho hàng công của Tam Sư tốt hơn nhưng chưa thêm mấy sự sáng tạo và sát thương vì anh bị bám biên phải thay vì đá hộ công như tại Chelsea. Khu vực đó là thuộc về Bellingham.

Những điều chỉnh của Southgate, theo kiểu tung hết những gì có thể vào sân đã mang về bàn thắng vàng cho Kane khi hai cầu thủ vào thay người là Eze và Toney in dấu giầy vào “pha phối hợp”. Nhưng về mặt bản chất thì không cần phải là một nhà chuyên môn để nhận ra sự bế tắc cùng cực của người Anh.

Người ta khen nức nở Bellingham. Ngoài bàn thắng cân bằng tỷ số, Jude Bellingham còn có 11 lần giành chiến thắng trong các tình huống tranh chấp tay đôi, chạm bóng nhiều nhất trong vòng cấm đối phương (9) và tắc bóng nhiều nhất (4). Như người ta vẫn nói, dùng cặp Foden – Bellingham là điều tệ nhất của ĐT Anh bởi họ không thể “chung 1 rừng”. Vấn đề là Southgate biết nhưng bỏ ngoài thì phí. Có thể, khi chứng kiến đội nhà “sống đi chết lại” ở trận thắng Slovakia, Southgate sẽ nghĩ thoáng hơn?

Kane cũng là 1 ví dụ cần điều chỉnh. Đành rằng anh là thủ quân ĐT Anh nhưng tổng thể sau 4 trận, Kane nên dự bị và cơ hội nên được trao cho Ivan Toney hay Olie Watkins. Sự khác biệt của họ có thể khiến hàng thủ đối phương ít cảnh giác hơn là khi có Kane trên sân. Hãy nhớ, khi Kane đá lùi, Anh có nhiều cơ hội hơn là lúc ngôi sao của Bayern Munich bám rễ trong vòng 16m50. Ngoại trừ Mainoo, Declan Rice là cầu thủ hiếm hoi của ĐT Anh chơi đúng năng lực và phẩm chất.

Nếu Rice không chơi tốt, Anh có lẽ đã tan tác ở 2 hiệp chính. Theo thống kê, Rice có 109 lần chạm bóng – nhiều nhất đội hình tuyển Anh (trừ 2 trung vệ), có 1 pha qua người, 4 pha tắc bóng thành công, 2 pha cản phá và 2 lần tranh chấp trên không thắng lợi. Tiền vệ 25 tuổi tung ra tổng cộng 89 đường chuyền với tỷ lệ thành công 90%. Cầu thủ mang áo số 4 của Arsenal đã hoạt động bền bỉ và hiệu giúp “Tam sư” có được sự đảm bảo ở mặt trận phòng ngự trong ngày bộ tứ vệ dễ bị tổn thương.

Phía trước Anh lúc này là Thụy Sỹ, đội bóng đã hạ Italia bằng lối chơi có tính tổ chức rất cao. Ngoài ra, họ cũng rất linh hoạt giữa phòng ngự – tấn công, phòng ngự phản công…Tốc độ và sự biến hóa trong lối chơi của Thụy Sỹ sẽ là bài toán khó cho Anh.Đã tới lúc Southgate cần nhìn nhận vấn đề mình đang mắc phải và thay đổi.Có thể sau khi “chết hụt”, họ đang rất tự tin nhưng đừng lúc nào cũng dựa vào những khoảnh khắc lóe sáng cá nhân. Nếu cứ mãi thế, họ còn lâu mới lên được đỉnh EURO chứ chưa bàn tới World Cup.